Het fotograferen van schilderijen is waarschijnlijk niet iets wat je dagelijks doet. Maar wanneer je het gaat proberen kom je er achter dat dit een grote uitdaging is. Reflecties die zichtbaar zijn, belichting die onjuist is of gewoon een compleet donkere foto. Hoewel dit zo simpel lijkt, is en blijft het een lastig onderwerp om vast te leggen. Met deze onderstaande tips proberen we je hier mee verder te helpen. We geven hier een aantal mogelijkheden zodat je zowel met als zonder apparatuur aan de slag kan gaan.
Het fotograferen van een schilderij kan erg waardevol zijn. Zo kun je een foto nemen in een museum van jouw favoriete werk. Maar in de meeste gevallen gaat het om een foto die je niet meer digitaal hebt. Door het te fotograferen kun je het voor eeuwig bewaren en mogelijk ook weer opnieuw uitprinten. Welke van deze twee opties je ook mee bezig bent, beide werken grotendeels op dezelfde manier. Het enige verschil is dat je in een museum niet zo makkelijk te werk kan gaan als op een andere locatie.
Inhoud
Wat heb ik nodig?
Voor het maken van een foto van een schilderij heb je als eerste natuurlijk een schilderij nodig. Want zonder schilderij kun je in dit geval geen foto maken. Daarnaast is een camera met een goed statief noodzakelijk. Dit zijn ook de twee basis benodigdheden om een goede foto te maken. Om het nog iets uit te breiden is er wat optionele apparatuur die het geheel een stuk makkelijker kunnen maken. Denk hier bijvoorbeeld aan een computer die je op je camera aansluit om het resultaat gelijk te kunnen zien en een foto hiervandaan te maken. Of een afstandsbediening om zoveel mogelijk camerabeweging te voorkomen.
Een groot fotografie licht kan handig zijn om de reflecties en het licht te bepalen. Daarnaast als afsluiting kun je een witte en zwarte plaat gebruiken om te spelen met licht en reflecties. Uiteraard zullen we verderop in dit artikel de perfecte set-up beschrijven met alle attributen en als je wat minder in je bezit hebt. 
Beste camera voor schilderij fotograferen
Over het algemeen kun je prima een foto maken met elke camera of smartphone die je al hebt. Zo is dus een digitale camera, spiegelreflexcamera of systeemcamera een goede optie. Toch zit er wel een maar aan dit verhaal want als je de foto maakt om het af te drukken kun je beter een goede camera gebruiken met veel pixels dan een gewone camera. Een camera met een goede sensor en meer MP maakt een foto met meer kwaliteit. En wanneer je een formaat groter dan A4 print zul je dit verschil al heel erg snel merken. De foto’s zijn van betere kwaliteit en de details zijn hierdoor beter zichtbaar.
Om een goede camera uit te kiezen moet je niet alleen naar de MP kijken. Deze zeggen namelijk niks als de camerasensor niet van een hoge kwaliteit is. Dit zie je ook terug bij een smartphone en een camera. Hoewel een smartphone eigenlijk altijd hogere MP heeft is bijna elke foto beter met een ander soort camera. In het artikel beste camera geven we een aantal opties die als budget al goed voldoen aan deze voorwaarden. Maar mocht je echt een goede camera willen aanschaffen, kun je ook de beste opties op deze link bekijken.
De basis instellingen schilderij fotograferen
Om een goed eindresultaat te krijgen zijn een aantal instellingen van cruciaal belang. Zonder rekening hiermee te houden zul je nooit het resultaat krijgen dat je zoekt. Hieronder leggen we een aantal van deze basis instellingen uit. Sommige hiervan kun je eenmalig instellen, anderen vergen net iets meer aandacht en tijd. Maar zodra je dit erin steekt zal dit ook een mooiere foto opleveren.
Minder ruis door gebruik lage ISO
Bij het fotograferen van een schilderij is het over het algemeen niet nodig om een hoge ISO waarde te gebruiken. Het object beweegt namelijk niet dus je kunt hierdoor beter met de andere instellingen spelen. Door een lage ISO te gebruiken gaat de kwaliteit van de foto omhoog. Het is namelijk zo dat hoe hoger de ISO, hoe meer ruis er zichtbaar zal zijn. Door een ISO van 50 of 100 te gebruiken zorg je er voor dat deze ruis zo veel mogelijk wordt beperkt. Wanneer je het beste resultaat wilt bereiken kun je het beste gebruikmaken van de laagste ISO instelling.
Gebruik een groot diafragma
Wanneer je een foto maakt van een schilderij kun je prima een laag diafragma gebruiken zoals bijvoorbeeld F1.8. De canvas is namelijk plat dus dit zou op zich geen problemen moeten veroorzaken. Toch is het aan te raden om minimaal F8 of zelfs F11 in te stellen en wel om deze redenen.
Elke lens is anders, maar over het algemeen kunnen de meeste lenzen de mooiste foto’s maken in het midden van hun range rond F8 tot F15. De details zijn hier het scherpst en de kwaliteit hierdoor dus ook. Zoals eerder gezegd is dit niet bij elke lens zo dus ook niet de hoofdreden om deze instellingen te kiezen. Nog een andere reden is dat je zeker weet dat alles in het beeld scherp is. Mocht je toch iets schever staan en een laag diafragma kiezen kan dit alsnog wel een kleine onscherpte veroorzaken.
Om niet al te veel te hoeven nadenken is het het beste om de camera in de Aperture modus te zetten als je deze optie hebt. Het diafragma blijft daardoor hetzelfde en de sluitertijd wordt automatisch bepaald. Deze modus staat op je camera aangegeven als A of AV. Mocht je deze niet hebben kun je het beste de manual modus gebruiken om de aperture vast te zetten. Het enige wat je dan nog wel moet aanpassen is de sluitertijd om te bepalen hoeveel licht er binnen moet komen.
Instellen van de witbalans
Zeker bij een museum kan het licht nogal eens een andere kleur hebben dan de normale kleuren. Dan is het verstandig om de witbalans aan te passen voordat je een schilderij gaat fotograferen. De camera bepaalt op basis van hetgeen wat hij ziet zelf de witbalans. Hierdoor kan de foto blauwer of geler lijken dan in de realiteit. Om dit te voorkomen kun je achteraf op locatie de witbalans voor je camera instellen. Het beste is om dit automatisch af te stellen en dan achteraf aan te passen. Maar hoe kun je dit het beste aanpakken?
Voor het bepalen van de witbalans zijn er verschillende tools die je kunnen helpen om de juiste kleur te bepalen. Zo kun je een kleurenkaart gebruiken of een grijskaart. Je maakt op locatie eenmalig een foto met deze kaart of checker voor het onderwerp dat je fotografeert en kunt dan achteraf de kleuren met 1 druk op de knop wijzigen. Hoe dit precies werkt leggen we uit in een ander artikel. Wel is het belangrijk dat je, wanneer je dit doet, je beeldscherm goed kalibreert zodat de kleuren ook echt weergegeven worden. Zeker als je achteraf ook nog gaat bewerken is dit iets waar je even extra op moet letten.
Schiet in RAW formaat
Bij het fotograferen van RAW kun je achteraf de kleuren en het licht makkelijker wijzigen. En dat zonder al te veel kwaliteitsverlies. Het enige nadeel is dat de bestanden een stuk groter zijn. Dit komt doordat er meer data in het bestand wordt opgeslagen van het moment dat jij de foto hebt genomen. Mocht je de optie hebben om in RAW te fotograferen is het zeker bij het fotograferen van schilderijen een goed idee om dit te selecteren. De kwaliteit van de foto’s is namelijk een stuk beter en de bewerkingen zullen een stukje makkelijker gaan.
Schilderij fotograferen: Let op je focus
Als er één ding is waar je achteraf flink van baalt is dat de focus wel. Een onscherpe foto is namelijk bijna niet meer te redden. Zorg er dus altijd voor dat je een testfoto maakt en goed in de camera kijkt of deze scherp is. Het kost je een minuut tijd om dit te controleren maar voorkomt veel problemen. En dat is zeker wel de moeite waard. Wanneer je de foto hebt gemaakt kun je deze op de camera tevoorschijn halen. Door de zoomknop te gebruiken kun je op het schilderij inzoomen en kijken of alles scherp is. Het beeldscherm op je camera is niet van hele goede kwaliteit, maar zolang je ver inzoomt kun je wel kijken of de scherpte van jouw foto goed is.
Zonder lampen en accessoires
Wanneer je alleen een camera en een statief hebt zijn er nog steeds mogelijkheden om de foto te maken. Het wordt alleen wel een stuk lastiger: zeker als je in een museum te werk gaat. In een museum zet je het statief recht voor het schilderij. Zorg dat het zoveel mogelijk op dezelfde hoogte staat en er geen mensen voor kunnen staan. Zet de ISO zo laag mogelijk en het diafragma op minimaal F8.0. Wanneer je dit gedaan hebt kun je met de sluitertijd spelen totdat de belichting goed is. Helaas kun je in deze situatie niks doen aan de mogelijke weerspiegelingen. Thuis is dit wel mogelijk.
Haal het schilderij van de muur af
Wanneer het mogelijk is om het schilderij van de muur te halen zal het heel veel schelen. Zet het in een donkere hoek en hang desnoods aan de zijkant wat doeken op. De camera kun je op dezelfde manier afstellen als in een museum. Het enige verschil is dat je nu een lange sluitertijd gebruikt om het geheel toch te verlichten. Door het op deze manier vast te leggen zul je merken dat er geen of weinig reflectie aanwezig is. De foto is scherp en van hoge kwaliteit. Door de instellingen te veranderen kun je de belichting zelf controleren.
Nadat je de foto hebt gemaakt kun je in bijvoorbeeld Photoshop het schilderij uitsnijden. Door een foto te maken van een muur kun je zelf opnieuw het schilderij op de gewenste manier op de muur plakken. Niet alleen handig voor de foto, maar ook een simpele manier om te kijken waar een schilderij het mooiste aan de muur hangt.
Conclusie
Waar je ook bent, een schilderij fotograferen is altijd mogelijk. Maar het is een stuk makkelijker als je de mogelijkheid hebt om het werkstuk te verplaatsen. Je hebt geen dure apparatuur nodig. Wel zal het helpen om een mooiere foto te maken. Met de bovenstaande instellingen en gegevens hopen we dat ook jij een mooie foto kunt maken van jouw favoriete schilderij. En of je het dan gebruikt om zelf een kopie uit te printen of om jouw eigen werk te digitaliseren: dat maakt dan niet uit. De werkwijze blijft hetzelfde.
