Stilleven werd vroeger veel gebruikt door schilders. Zo heb je vast weleens een gedetailleerd schilderij gezien van een schaal fruit of een net gedekte tafel. Wat schilders met deze schilderijen deden is tegenwoordig ook mogelijk met fotografie. De kunst van stilleven is om een verzameling van levenloze voorwerpen tot leven te brengen. Maar hoe pas je dit toe in jouw foto? En waar moet je op letten bij het fotograferen van stilleven?
Net als bij veel dingen in de fotografie licht belangrijk is, is ook bij dit aspect de verlichting heel belangrijk. Door als fotograaf gebruik te maken van verlichting voeg je namelijk sfeer aan het stilleven toe. Daarnaast vertel je ook een verhaal door context toe te voegen. De juiste belichting zorgt er voor dat jouw foto interessant wordt. Het is niet heel ingewikkeld om er achter te komen wat voor belichting je nodig hebt voor stilleven fotografie. Hieronder kun je een aantal tips lezen hoe je mooie stilleven foto’s maakt.
Inhoud
Gericht licht bij stilleven
Hoewel je vaak te maken hebt met verschillende invalshoeken van licht, is toch het licht van de zijkant het meest effectieve licht. Hiermee geef je namelijk textuur weer en tegelijkertijd creëer je een dynamische variatie tussen schaduwen en highlights. Het maakt niet uit waar jouw stilleven over gaat. In iedere situatie kun je met behulp van zijlicht zowel diepte als dimensie aan jouw stilleven geven. Op die manier kun je mooie foto’s maken.
Toch is het licht van de zijkant niet het enige licht waar je mee kunt spelen. Zo kun je ook een foto maken van boven terwijl het licht van voren komt. Op deze manier volgt er een lange schaduw die het object een stuk interessanter kan maken. Wel zul je bij dit soort foto’s met kunstlicht moeten werken om te voorkomen dat jouw eigen schaduw zichtbaar wordt. Ook licht van boven kan voor een mooie foto zorgen. Doordat er met deze stand bijna of helemaal geen schaduwen zijn komt het onderwerp dat je fotografeert nog beter naar voren.
Kies voor een simpele achtergrond
Bij stilleven is het heel belangrijk dat je kiest voor een achtergrond die niet te druk is. Doe je dit niet dan leidt de achtergrond heel erg af van het daadwerkelijke onderwerp. Let er dus heel goed op dat jouw stilleven foto’s een rustgevende achtergrond hebben zoals bijvoorbeeld een grasveld. Verder kun je gebruikmaken van een ribbelige achtergrond zoals bijvoorbeeld het patroon van behang of een doek die je zelf hebt opgehangen. Kies alleen voor zo’n achtergrond als je zeker weet dat het niet jouw blik verplaatst van het onderwerp naar de achtergrond. Is dit wel het geval? Kies dan voor een rustigere achtergrond.
Let er altijd op dat jouw achtergrond eenvoudig is. Je hoeft hiervoor zeker niet binnen te blijven, ook buiten kun je prachtige locaties vinden die aan deze eisen voldoen. Denk bijvoorbeeld aan een prachtig landschap of bosgebied. Wel blijft het belangrijk dat de achtergrond niet de volledige aandacht trekt maar dat alles echt om het stille leven vooraan draait.
Verlichting voor de vorm
Nog een punt waarom het gebruikmaken van licht heel belangrijk is gaat over het feit dat dit jouw foto kan vormen. Omdat wij als mensen het leven zien als driedimensionaal spreken dynamische foto’s ons het meeste aan. Je hebt het idee dat je zelf zo de scène in kunt lopen of zelfs het onderwerp in de foto kunt aanraken. Zo levensecht ziet de foto eruit. Om zo’n foto te creëren moet je dus verlichting gebruiken om jouw foto vorm te geven. Want zonder verlichting krijg je niet de sfeer die je normaal hebt als je bij een scene aanwezig bent.
Het driedimensionale effect wordt aan de foto toegevoegd door licht vanaf de zijkant. Dat zorgt namelijk voor de meeste nadruk op het onderwerp. Dit zie je ook terug wanneer de highlights zich verspreiden langs de rand van het onderwerp. Als je steeds meer oefent met de context in het stilleven wordt het voor jezelf steeds duidelijker hoe je het licht op de juiste manier toepast. Ook zul je steeds makkelijker zien op wat voor manier licht invloed heeft op een foto.
Over het algemeen is het licht bij stilleven erg simpel. Maar toch is het wel het belangrijkste onderdeel van de foto. Je kunt er mee spelen en variëren. Maar zodra het niet meer realistisch eruit ziet zal de foto er ook niet meer goed uit zien. Een mooi voorbeeld om dit uit te proberen is bij het fotograferen van eten. Zet dit bij een raam en zorg dat het licht goed valt. Zo heb je al snel een mooi startpunt om te oefenen.
Zorg voor contrastrijke verlichting
Wanneer je mooie foto resultaten wilt behalen is het belangrijk dat er contrast in jouw foto’s is terug te vinden. Hier zorg je voor door niet steeds hetzelfde licht te gebruiken, maar juist af te wisselen. Om meer contrast in je foto te krijgen kun je uiteraard verschillende soorten flitsers gebruiken. Daarnaast kan LED – verlichting ook heel goed werken.
Voor de juiste belichting kan het handig zijn om zelfs een softbox te gebruiken. Deze zet je neer en vervolgens richt je je lampen hierop. De softbox zorgt er dan voor dat het licht afkaatst. Hierdoor ontstaan er schaduwen op jouw stilleven. Het is belangrijk dat je hierbij gebruikmaakt van minstens twee verschillende lampen. Eén lamp is namelijk te weinig en twee lampen zorgt precies voor de juiste lichtverhouding. Uiteraard moet de hoofdbelichting het sterkst zijn. Een tweede lamp dient ter aanvulling op de eerste lamp. Deze twee lampen zet je in een kleine hoek tegenover elkaar. De sterkste lamp zet je aan de voorkant van de foto en de zwakste aan de achterkant. Zo bepaal je de sfeer van de omgeving en leg je ook een nadruk op de schaduwen.
Let op de hoeken waaruit je fotografeert
Ga je te werk met studiobelichting? Let er dan op dat de lampen goed gepositioneerd zijn. Dit is een essentieel punt wanneer het gaat om het werken met lampen. Heb je ze zomaar random neergezet? Dan zul je dit zeker terug zien in jouw foto’s. Gegarandeerd levert dit geen mooie foto’s op. Positioneer de lampen dus op zo’n manier dat het licht op jouw onderwerp valt en tegelijkertijd ook goed zichtbaar is in de camera.
Vanuit welke hoek je fotografeert maakt zeker uit. De belichting zal namelijk heel anders zijn wanneer je een foto van boven neemt dan wanneer je een foto vanaf de zijkant maakt. In beide gevallen zorg je voor dimensie en diepgang in jouw foto. Om er achter te komen wat het beste bij jouw stilleven foto past, is het verstandig om met verschillende hoeken en belichting te experimenteren. Je maakt een foto namelijk interessant als je een nieuw perspectief laat zien op een heel normaal onderwerp. Men kan dan helemaal geboeid zijn door iets dat normaal gezien heel gewoon is om naar te kijken. En dat is precies wat je wilt bereiken als fotograaf: mensen die gefascineerd zijn door de foto’s die jij maakt.
Conclusie Stilleven fotograferen
Zoals je kunt lezen gaat stilleven voornamelijk om licht, compositie en achtergrond. Al deze dingen zijn in de meeste gevallen controleerbaar. Toch blijft het een lastig iets om dit op de juiste manier te fotograferen. Het is niet zomaar dat deze schilderaars dit zo mooi konden vastleggen waardoor vandaag de dag ze nog steeds populair zijn. Het koste hun dagen, weken, jaren om deze technieken te verfijnen. Vandaag de dag is dit niet anders. Stilleven fotograferen op een mooie manier is niet voor iedereen weggelegd. Het is een kunst die best lastig is en vaak tot de puntjes om de details draait. Maar mocht je het willen proberen zijn de tips die we hierboven hebben gegeven toch wel een goed startpunt om te beginnen. Veel succes, we zijn benieuwd met welke prachtige ideeën jij komt!
