Het fenomeen camerabeweging, ook wel cameratrilling genoemd, wordt veroorzaakt door beweging van de camera. Deze bewegingen worden zichtbaar wanneer je een lange sluitertijd gebruikt. Zo ontstaan er vervagingen of strepen, maar het kan ook zijn dat de foto onscherp wordt. Dit zijn allemaal effecten die jij als fotograaf zoveel mogelijk wil voorkomen. Soms kan het mooi zijn om dit bewust in jouw fotografie in te zetten. Maar meestal is dit iets wat je liever niet terugziet. Maar hoe kun je camerabeweging voorkomen en waardoor ontstaat het?
Waarom krijgen we cameratrillingen?
Hoe voorzichtig je ook bent, als je de camera aanraakt zal er altijd wel beweging in het beeld zijn. Het maakt niet uit of je een statief gebruikt of wat dan ook: zodra jij op de knop drukt om een foto te maken komt er beweging door jouw vinger heen door de camera. Gelukkig is dit bij het overgrote deel van de foto’s niet zichtbaar en kun je het ook grotendeels voorkomen. Zo kunnen we ervoor kiezen om de camera helemaal niet meer aan te raken. We zetten puur de timer om zelf een foto te maken op 2 of 10 seconden.
Naast de timer kunnen we gebruik maken van een shutter release knop die van een afstand de foto kan maken zonder dat jij ook maar iets van de camera aan hoeft te raken. In dit artikel zullen we een aantal van deze voorbeelden ook verder behandelen. Maar voor nu is het vooral belangrijk dat je weet waardoor trillingen ontstaan. En dat heeft voornamelijk met de bewegingen van je eigen lichaam te maken.
Hoe kan ik camerabeweging voorkomen?
Zoals hierboven al uitgelegd is wordt camerabeweging zichtbaar wanneer we een langere sluitertijd gebruiken. Maak je gebruik van een snelle sluitertijd? Dan zal het effect dus steeds minder zichtbaar worden en wordt het beeld juist bevroren. Zet hiervoor het diafragma en de ISO iets hoger zodat je ruimte hebt om de sluitertijd langer te maken. Naast deze optie zijn er gelukkig nog meer mogelijkheden om uit te kiezen. Soms heb je gewoon een lage sluitertijd voor jouw foto nodig en is het belangrijk om te kijken hoe je op een andere manier de cameratrillingen kunt voorkomen. Hieronder beschrijven we een aantal opties waar je uit kunt kiezen.
Camera op de juiste manier vasthouden
Wanneer je de camera op de juiste manier vasthoudt kun je op een makkelijke manier een foto maken met een lage sluitertijd. Dit zorgt ervoor dat de camerabeweging minder zichtbaar is en jouw foto beter gaat lukken. Als je deze techniek goed doet zul je het effect gelijk merken. Om een scherp beeld te krijgen is het wel belangrijk om de sluitertijd in ieder geval gelijk te houden aan je brandpuntsafstand. Schiet je een foto op 100mm? Zet de instellingen dan minimaal op 1/100e seconde of hoger. Bij 50mm zet je het gelijk aan 1/50e of hoger. Hoe dit precies zit en hoe je de camera het beste vast kunt houden kun je lezen in het artikel: camera vasthouden.
Gebruik een statief
Lukt het niet om de camera stil in je hand te krijgen? En kun je ook geen muur of paaltje vinden waar je op kunt leunen? Dan is het goed om een stevig statief te gebruiken. Hiermee kun je in combinatie met een shutter release ervoor zorgen dat er van jouw kant geen cameratrillingen meer veroorzaakt worden. Hierdoor is het zelfs mogelijk om een sluitertijd van meer dan 30 seconde in te stellen zonder dat er ook maar iets zichtbaar is. Het enige nadeel is dat dit niet bij elke soort fotografie werkt. Wanneer er bijvoorbeeld mensen door het beeld heen bewegen of je een portret maakt is de beweging van de persoon wel zichtbaar. Vandaar dat het nog steeds belangrijk is om de juiste instellingen te selecteren. Controleer na je foto of deze goed gelukt is en kijk daarna verder of je nog dingen kunt verbeteren.
Langere sluitertijd
Door een sluitertijd van 1/200e of hoger te gebruiken zul je niet snel camerabeweging in je foto’s tegenkomen. Zeker bij het fotograferen van de natuur, architectuur en stilleven is het een handige manier om even iets sneller foto’s vanuit de hand te schieten. De omgeving beweegt namelijk niet. Alleen jouw beweging kan dus in de foto zichtbaar worden. Het wordt wel een stuk lastiger als je wel beweging in een foto wilt vastleggen. Denk bijvoorbeeld aan een fietser die snel langs fietst en de banden nog bewegen. Of een bewogen achtergrond waar de hardloper juist wel scherp is. Dit zijn foto’s waar je al snel moet gaan kijken naar een statief om toch een mooie foto te maken. De sluitertijd zal dan namelijk rond de 1/80 of 1/100e van een seconde liggen. Deze optie is echt afhankelijk van wat jij gaat fotograferen en is dus niet altijd mogelijk om in te zetten.
Verschil tussen camerabeweging en een onscherpe foto
Het verschil tussen camerabewegingen en onscherpte in een foto liggen dicht bij elkaar. En soms is het ook niet te zien welke van de twee nu van toepassing is. Toch zit er wel degelijk een verschil tussen de twee. Een onscherpe foto maak je bewust en heb je controle over. Maar cameratrillingen zijn juist iets die zomaar ontstaan. Zo kun je er voor kiezen om een wazige achtergrond te maken, ook wel bokeh genoemd om de persoon op de voorgrond eruit te laten springen. Vaak zie je het verschil tussen een goede en slechte foto doordat de belichting van de voorgrond en achtergrond anders is. Je ogen worden geleidt naar hetgeen dat wel belangrijk is maar er toch wazig uitziet. En zo kan iets dat er eigenlijk bijna hetzelfde uitziet toch een wezenlijk verschil maken.
Een goede camera body maakt verschil
Of je nu een goedkope of een dure camera body hebt dat maakt eigenlijk niet uit. Met beide is het mogelijk om een goede foto te maken zonder al teveel cameratrillingen. Wel zit er enig verschil tussen de twee. Zo is een goedkoop alternatief vaak iets minder lichtgevoelig. Hierdoor moet je veel sneller je sluitertijd omlaag zetten in situaties met minder licht. Daarnaast hebben duurdere camera body’s regelmatig beeldstabilisatie in de camera zitten. Dit gecombineerd met de stabilisatie die sommige flitsers hebben maakt al een enorm verschil bij het fotograferen. Wanneer je dus geen stabiele handen hebt en toch goed wil fotograferen vanuit de hand is het goed om hier naar te kijken.
In het artikel over de beste spiegelreflexcamera’s voor beginners hebben we een aantal opties staan die zeker de moeite waard zijn om naar te kijken. Deze zijn niet heel prijzig maar hebben soms toch al een aantal van deze voordelen die we hierboven noemen.
Gebruik het in jouw voordeel
Hoewel beweging van de camera in bijna alle gevallen niet wenselijk is, zijn er momenten waar het ook in jouw voordeel kan werken. Een goed voorbeeld hiervan is het draaien van jouw camera terwijl je een foto maakt. Hierdoor is het gehele beeld bewogen behalve het onderwerp in het midden. Ook kun je de camera naar links, rechts, onder of boven bewegen. Dit zijn kleine bewegingen die een soort waas maken. Dit kan best mooie resultaten opleveren wanneer je dit op een goede manier doet. Zeker als je het combineert met licht en een eentonige achtergrond.
Zodra je de camerabeweging onder de knie hebt is het leuk om hiermee te experimenteren en dingen uit te proberen. Zo krijg je creatieve foto’s die net even wat anders zijn dan andere foto’s. Uiteraard moet het natuurlijk wel in jouw stijl van fotograferen passen. Gelukkig kun je het op vele manieren inzetten zoals bijvoorbeeld het fotograferen van water, lopende mensen, portretten en fietsers. Want door met een bewegend object mee te bewegen wordt het onderwerp scherp maar de achtergrond juist wazig.
Conclusie camerabeweging voorkomen
Het voorkomen van camerabewegingen ligt voornamelijk in je eigen hand. En dat kun je zowel letterlijk als figuurlijk zien. Hoe meer jij leert om op andere manieren naar jouw foto te kijken, hoe beter het beeld zal worden. Mocht het niet lukken om je hand stil te houden is het verstandig om naar de bovenstaande alternatieven te kijken. Het helpt wel om een goede camera body aan te schaffen. Maar ook met een goedkoper model moet het jou kunnen lukken. Veel succes met oefenen!
