Waarschijnlijk ben je wel eens een foto tegen gekomen waar vonken in de rondte springen. Soms staan ze op één plek en andere keren zijn ze over de gehele foto zichtbaar. Een grote kans dat deze foto is gemaakt met behulp van staalwol. Met een aantal tips en technieken kun jij ook mooie staalwol fotografie maken. Dit effect wordt ook wel lightpainting genoemd en is op vele manieren in te zetten. In dit artikel leggen we hier meer over uit en laten we een aantal voorbeelden zien ter inspiratie.
Inhoud
Wat is staalwol?
Staalwol of staal draad is een bundel van fijne stalen strips. Aan deze strips zitten scherpe randen. Het is een product dat door veel mensen gebruikt wordt. Zo zie je het veel bij metaalbewerkers en mensen die met hout werken. Maar waarschijnlijk heb je het zelf ook om bijvoorbeeld een pan of keukengerei mee schoon te maken. Je kunt het op verschillende locaties kopen. Denk hier aan een winkel met schoonmaak en keuken spullen of een bouwmarkt. Deze bundel je samen om op deze manier foto’s te kunnen maken. Bij het fotograferen van staalwol wordt er gebruik gemaakt van een lange sluitertijd. Door dit te combineren met het slaan van het staalwol worden de vonken op de camera zichtbaar.
Hoe langer je de sluitertijd zet, hoe meer er zichtbaar zal zijn. Zo heb je zelf dus de controle of je lijnen van licht wilt zien of puur en alleen de vonken die er vanaf komen. Het leuke is dat je niet veel nodig hebt om dit effect te creëren. En dat maakt het ook leuk om dit een keer op een avond uit te proberen. Staal kun je in verschillende kwaliteit kopen. Het is belangrijk dat je de fijne variant kies. Mocht er een klasse op staan is het goed om voor 0000 te gaan. Dit kun je kopen bij een ijzerhandel zaak. Uiteraard kun je het ook eerst proberen met hetgeen wat je in huis hebt. Mocht je het leuk vinden kun je het later altijd nog professioneler aanpakken.
Wat heb je nodig?
Bij staalwol fotografie en lightpainting heb je over het algemeen maar weinig nodig. Maar om het mooi op de camera te zetten zijn een aantal dingen wel ontzettend handig. Allereerst heb je natuurlijk een camera en een lens nodig. Daarnaast is een statief geen overbodige luxe aangezien je veelal met lange sluitertijden werkt. Om alle bewegingsonscherpte te voorkomen kun je ook gebruikmaken van een afstandsbediening zodat je de foto kunt maken zonder de camera aan te raken. Daarnaast heb je een donkere locatie nodig. Want hoe donkerder de omgeving, hoe meer het geheel zal opvallen. Om het staalwol vast te zetten maak je gebruik van een roestvrijstalen garde. Het is belangrijk dat deze van staal is, een plastic variant levert niet hetzelfde effect op.
Aangezien je met vuur werkt zijn brandwerende handschoenen noodzakelijk. Daarnaast is het goed om de omgeving te controleren. Is het ontzettend droog of zijn er plekken waar brand kan ontstaan? Neem hier dan de nodige maatregelen voor. Het is eigenlijk altijd wel verstandig om wat water of een brandwerende doek mee te nemen voor het geval dat er iets mis gaat. Ook heb je een draad nodig om de garde stevig aan te bevestigen en vuur om het aan te steken. Dit kan een touw, ketting of riem zijn en moet rond de 1 a 1,5 meter lang zijn. Zo kun je de garde op een armlengte afstand houden. Mocht je een vriend hebben die graag mee wil gaan in dit avontuur? Dan is het goed om hier ja op te zeggen. Zo kan jij de camera besturen om zo de foto te maken. Uiteraard is het ook handig dat je dan even om kunt wisselen om van jezelf een foto te schieten.
Staalwol fotografie: zoek de juiste locatie
Zoals eerder al genoemd is het belangrijk dat je een donkere locatie hebt. Alles wat vlam kan vatten moet ver weg staan om zo ongelukken en problemen te voorkomen. Ook moet je niet staan op een privéterrein of op de openbare weg. Dit is namelijk gevaarlijk en kan je ook boetes opleveren. Er zijn tal van gevallen waarbij er per ongeluk een auto, boot of bos in de brand vloog en aan deze lijst wil jij je naam natuurlijk niet toevoegen.
Kinderen, huisdieren en andere mensen moeten niet in de buurt kunnen komen van het staalwol aangezien het lelijke brandwonden kan veroorzaken. Zoek dus een veilige plek die afgelegen is. Dat voorkomt al de grootste problemen. Let ook op het statief waar je je camera opzet dat deze niet van plastic is. Het is beter om een stevig statief te hebben die bestand is tegen warme temperaturen. De camera zelf is in de meeste gevallen wel goed bestand.
Een mooie omgeving verlichten
Om de foto mooier te maken kun je er voor kiezen om wel een mooie locatie uit te kiezen. Ondanks dat je in het donker fotografeert wordt de omgeving verlicht. Dus een foto aan het water met een uitzicht op een stad, weilanden op de achtergrond of een mooie houten huisje kan een foto opfleuren. Door staalwol fotografie te combineren met een zaklamp om deze omgeving op te lichten kun je interessante beelden creëren. Je kunt het beste staalwol fotograferen wanneer het net geregend heeft.
Door de vochtige omgeving kaatsen de vlammen nog meer af en is het ook een stuk veiliger. Ook is het leuk om in de sneeuw dit uit te proberen. Dan vult het witte landschap de omgeving en krijg je een heel ander beeld. Wat je ook kiest, wees altijd voorzichtig, let op de omgeving en op de achtergrond van de foto.
Camera instellingen bij staalwol fotografie en lightpainting
Om de staalwol lightpainting te fotograferen zijn de instellingen ontzettend belangrijk. Je werkt in een donkere situatie met lichtflitsen die van het staal afvliegen. Dit verschil is erg groot en dat merk je ook in het fotograferen van dit onderwerp. Vandaar dat het ook belangrijk is om dit vast te leggen in RAW formaat, zodat je in de nabewerking de benodigdheden hebt om de foto aan te passen. Voor het fotograferen plaats je de camera op een statief en zet je deze op de handmatige stand.
Ook het scherpstellen gaat handmatig, dus zet de lens op de MF in plaats van de AF. Om handmatig scherp te stellen kun je het beste iemand vragen om op de plek te staan waar je verwacht dat het staalwol zal zijn. Schijn een licht op deze persoon en stel hierop scherp. Het diafragma kun je het beste rond de F8 of F11 houden. Hierdoor heb je de gehele afbeelding scherp en heb je geen last van enige lens diffractie.
Sluitertijd en ISO
De sluitertijd zet je op 1 seconde of hoger. Hoe hoger je deze zet, hoe meer lijnen er zichtbaar zullen zijn. Met een lagere instelling zal de belichting donkerder zijn, maar zullen er juist meer vonken zichtbaar zijn. Meestal brand een garde van staalwol 10 seconde. Maar je hebt vaak wel minimaal 5 seconde nodig om een goede, draaiende beweging vast te leggen. De ISO kun je het beste op 100 houden om zo ruis te voorkomen. Lukt dit niet? Verhoog deze dan totdat de verlichting juist is.
Let er wel op dat je beter niet boven de 800 kan gaan aangezien dan de kwaliteit van de foto ver achteruit gaat. Zodra je de instellingen hebt ingesteld, is het tijd om de staalwol aan te steken. Hij hoeft niet volledig in de brand te staan, door de lucht ontstaan er voldoende vonken en is het effect ook nog handelbaar. Door de garde te draaien zullen er vonken ontstaan. Druk op de ontspanknop van de camera of maak gebruik van een afstandsbediening om de foto te maken.
Verschillende technieken en inspiratie
Veel mensen gebruiken staalwol om deze op de grond te slaan of rond te draaien. Maar ook in het ronddraaien zijn er verschillende technieken die een ander resultaat zullen geven. Hieronder beschrijven we een aantal en geven we wat voorbeelden. Zo kun je deze de volgende keer als je gaat fotograferen gebruiken om het beeld te veranderen.
Verticaal draaien
De meest voor de hand liggende techniek is om de garde voor je lichaam te draaien. Zo wordt het dus omhoog en naar beneden geslingerd om zo een vuurzwerm te creëren. Dit ziet er vaak uit als een vuurcirkel die op een mooie manier naar buiten vliegt. Door goed in het midden te blijven kun je ervoor zorgen dat er een rondje in het midden zichtbaar is. Hoe preciezer je draait, hoe ronder deze in de foto aanwezig is. Uiteraard kun je ook blijven draaien om zo een patroon te maken. Hierover volgt later in het artikel meer.
Horizontaal spinnen
Een iets gevaarlijkere manier om staalwol lightpainting toe te passen is om horizontaal te draaien. Dit doe je boven je hoofd op een snelle manier. De vonken vliegen dan meer in de rondte en zullen ook alle kanten op gaan. Zo ook naar de camera toe, wat weer een interessant aandachtspunt met zich mee brengt. Wanneer je deze techniek gebruikt is het wel verstandig om je haar af te dekken om zo geen vonken hierop te krijgen. Een jas met een muts om ook je rug te bedekken is hierbij een goede optie. Hoe harder je draait, hoe verder de licht vonken zullen gaan. Zo kun je dus ook de afstand bepalen waar het allemaal om gaat en zo ook de omgeving op de mooiste manier verlichten.
Lightpainting: draaien terwijl je loopt
Als laatste kun je de spintechniek gebruiken terwijl je loopt of op een andere manier in beweging wordt gezet. Hierdoor verdeel je het licht over een groter oppervlak waardoor je ook een grotere omgeving kunt fotograferen. Zowel lopend als met een auto kan dit interessante beelden creëren. Het vergt wel even wat extra aandacht en oefening. Maar zodra je het doorhebt zul je merken dat ook dit een leuke manier is om deze verlichting toe te passen.
Staalwol fotograferen met attributen
Het fotograferen van staalwol is al ontzettend leuk. Je kunt er hele creatieve foto’s mee maken en de opties zijn oneindig. Maar mocht je even geen creativiteit meer hebben, dan is het ook prima te combineren met andere materialen. Zo kun je een paraplu gebruiken om te laten lijken of het regent of glowsticks gebruiken om kleuren aan de foto toe te voegen. Daarnaast kun je zoals eerder al aangegeven een zaklamp gebruiken om de omgeving op te lichten.
Door gebruik te maken van licht, rook en andere attributen krijgt de foto meer diepte. Door dit te combineren met een thema kan het de foto mooier maken. Leef je dus lekker uit en gebruik verschillende technieken en stijlen om met jouw foto een ander beeld vast te leggen.
Lightpainting en staalwol fotografie bewerken
Zodra je de foto’s hebt gemaakt en hebt genoten van deze ervaring, is het tijd om jouw bewerkingssoftware erbij te pakken. Aangezien je in RAW hebt gefotografeerd is het belangrijk dat je de foto’s wel even bewerkt. Zo krijg je het optimale resultaat en dus ook de mooiste foto’s. Maar, waar moet je dan aan denken? Bij staalwol fotografie is zowel de verlichting als de kleurbalans erg belangrijk. Veel van de verlichting kan je op de locatie al oplossen, maar voor de kleuren kun je het beste achteraf de witbalans instellen. Dit kun je op een simpele manier doen in Lightroom of Photoshop door de witbalans tool te gebruiken.
Naast de witbalans kun je de hooglichten en schaduwen iets bijstellen. Heb je een foto gemaakt tijdens het blauwe uur? Dan kan het goed zijn om de gehele foto wat op te lichten. Is het volledig nacht en wil je de omgeving ook niet zien? Zorg dan dat de donkere kleuren wat minder zichtbaar zijn. Naast de belichting kun je de compositie van het geheel ook nog mooier maken. Door een stuk weg te snijden kan alles net even iets mooier in de foto vallen. Ook de horizon rechter of schever zetten kan net dat beetje extra meegeven. Probeer dus verschillende dingen uit, speel met de belichting en de kleuren om het mooiste uit de foto te halen.
Conclusie
Staalwol fotografie en lightpainting is niet voor iedereen weggelegd. Sommige mensen willen puur de details fotograferen terwijl anderen weer het extreme opzoeken. En zo met vuur spelen is één van deze extremen. Toch levert het hele mooie afbeeldingen op die niet op een andere manier te creëren zijn. Met deze bovenstaande tips en technieken kun je zelf in ieder geval aan de slag om ook eens zo’n foto voor jezelf te maken. En zo kun je er gelijk achter komen of deze manier van fotograferen ook bij jou past. Veel succes en vergeet zeker niet om je resultaat aan je vrienden en familie te tonen.
