Wanneer het buiten slecht weer is betekent dat niet gelijk dat je binnen moet zitten. Als je gewoon naar buiten gaat krijg je vaak unieke foto’s. En deze shots krijgen andere fotografen niet omdat zij gewoon thuis blijven. Elk weertype heeft zijn voordelen en zijn nadelen. Zo is dit ook het geval bij mist fotograferen. Toch is het niet verstandig om zonder plan op deze dagen naar buiten te gaan. Een goede voorbereiding heeft bij deze tak van fotografie vaak veel voordelen. Hoe fotografeer je mist op de beste manier? En waar moet je allemaal op letten als je in deze situaties buiten gaat fotograferen?
Mist fotograferen: begin met een plan
Als fotograaf kom je elke dag op mooie locaties. Wanneer je naar deze locaties gaat kijken als potentieel fotomoment zullen er steeds meer dingen opvallen. Zo zul je merken dat de ene locatie er mooier uitziet in de regen en de ander juist tijdens het gouden uur eruit springt. Een locatie die er met mist goed uit zal zien, heeft vaak ook een aantal voorwaarden. Als je van tevoren al een locatie hebt en er een mistige dag voorbij komt weet je gelijk waar je heen moet gaan.
Het voordeel van een mistige foto is dat ze niet scherp zijn en vaak weinig kleur hebben. Dit betekent dat je deze foto’s met elke camera kunt maken. Je hoeft dus niet de duurste camera’s te hebben en ook niet het beste apparatuur want ook diepte wordt vaak vervaagd waardoor dit irrelevant wordt. Om al deze redenen gaat het meer om vormen, lijnen en patronen die zich herhalen. Dit zijn dus ook punten die een locatie moet hebben wil je hier een goede foto in de mist maken. Natuurlijk kun je ook kijken naar interessante objecten, zeker als de achtergrond lelijk is en dit door de natuuromstandigheden vervaagt wordt. Kijk dus op heldere dagen goed om je heen of je een goede locatie tegenkomt zodat als de dag komt om mist fotografie te oefenen je direct weet waar jij je een dag kunt vermaken.
Het onderwerp op de voorgrond
Het nadeel van mist is dat als je iets ver weg zet het gelijk grijs en minder zichtbaar wordt. Dit is voordelig als het om een achtergrond gaat maar het hoofdonderwerp wat je schiet moet wel dicht bij de lens staan. Het wegvagen van de achtergrond maakt dat er wel diepte zichtbaar is in de foto. Zorg dus dat het onderwerp zo scherp mogelijk is en dicht bij de camera staat. Daarna is het alleen nog goed letten op de compositie en patronen. Daarna ben je klaar om de foto te maken.
Als je het onderwerp op de voorgrond hebt is het nog steeds belangrijk dat je naar de omliggende onderwerpen kijkt. Een foto wordt namelijk erg grijs als je dit niet doet. Door de omgeving ook zichtbaar te maken zullen de donkere en lichte delen genoeg verschil hebben waardoor de foto interessant blijft. Uiteraard zijn er op dit gebied ook weer uitzonderingen die de regel breken. Maar over het algemeen kun je wel aanhouden dat het onderwerp op de voorgrond moet staan en het geheel zichtbaar moet zijn zodat er toch verschil in kleur zichtbaar is.
Mist fotografen in zwart-wit of in kleur
Doordat mist al een grijze kleur heeft, krijg je in veel situaties gelijk al een zwart-wit beeld. Dit kun je nog sterker maken door de foto in grijswaarden te zetten. Toch is dit niet altijd nodig en kun je ook prachtige foto’s maken met mist en veel kleuren. Denk bijvoorbeeld aan een dag dat er alleen een witte laag over het gras ligt. De mooie blauwe hemel en alles wat boven het gras uitsteekt is nog goed zichtbaar terwijl de mistlaag ook nog steeds zichtbaar is. Hetzelfde zie je ook vaak bij bergen en steden. Mist fotograferen bij het water of in het bos heeft vaak wel een positief effect wanneer je het in zwart-wit zet. Maak de foto dus altijd in kleur en bewerk het achteraf naar hetgeen wat jou bij de foto het mooiste lijkt.
Controleer het weer
Nu je de locatie en het onderwerp hebt uitgekozen is het tijd om het weer in de gaten te houden. Vaak komt mist zomaar opdagen en is het ook in diezelfde tijd weer weg. Je moet er op een dag bijna tegen aanlopen wil je het fotograferen. Toch valt ook hier wat in te plannen en hoef je niet elke dag vroeg je bed uit. Zoals je waarschijnlijk al weet is het fotograferen van mist het makkelijkste in de ochtend. Vaak is dit het moment dat de mist het beste zichtbaar is. In combinatie met de zon en het mooie licht zorgt dit voor prachtige plaatjes. Om te voorkomen dat je voor niks op pad gaat kun je het beste de avond van tevoren de weersvoorspellingen bekijken. Vaak is het dan al duidelijk of er de volgende dag mist zal zijn of niet.
Mist ontstaat voornamelijk door afkoeling van zeer vochtige lucht. Daarnaast kan het voorkomen als koude en warme vochtige lucht zich mengen. Hoe de mist in de lucht hangt is afhankelijk van de omgeving. Zo kan het zijn dat het op het platteland op het gras ligt terwijl er op de weg geen zicht is. Het ontstaat voornamelijk bij zonsondergang en zonsopkomst. Je vind het vaak eerst op een weiland in de buurt van een sloot. Daarna trekt het verder door de omgeving. Nu je weet hoe het ontstaat kun je hier ook extra op letten. Wellicht dat je dan nog beter op het juiste moment erbij kunt zijn.
Instellingen mist fotograferen
Mist fotograferen is niet altijd even makkelijk. Je hebt de juiste instellingen, locatie en omstandigheden nodig om een geweldige foto te kunnen maken. En hoe modern en goed jouw camera ook mag zijn, helaas gaan ze bij dit onderwerp vaak letterlijk de mist in. Het probleem zit hem voornamelijk bij het scherpstellen en de belichting.
Doordat de mist een waas creëert die je kunt vergelijken met een softbox, merk je dat er weinig contrast aanwezig is. De camera gebruikt juist het contrast om scherp te stellen en vaak lukt dit in deze situatie niet. Vandaar dat je het beste handmatig kunt scherpstellen om zo de controle weer terug te pakken. Zoek een interessant onderwerp op en stel hierop scherp. Doe dit met een diafragma tussen de F6.3 en F15 om de details goed zichtbaar te maken. Een lager diafragma heb je ook niet nodig aangezien het licht voor nu nog niet belangrijk is.
De kleuren en de belichting
Het tweede probleem waar we bij het fotograferen van mist tegenaan lopen is de belichting. Het is belangrijk dat de juiste belichting en kleuren gekozen worden om een goede belichting te krijgen. Doordat mist grijs en wit is maakt de camera een foto die over het algemeen onderbelicht is. Om dit te begrijpen kun je een foto maken van een wit papiertje. De camera zal dit zien als overbelichting en past de instellingen aan. Hierdoor zal het witte eruit zien als grijs, en dat is bij mist fotograferen natuurlijk niet de bedoeling. Om dit probleem op te lossen kun je de belichtingscompensatie gebruiken.
Door deze op 1/2 of 1 EV te zetten laat je de camera weten dat het een lichtere foto moet maken dan wat hij zelf denkt dat goed is. Afhankelijk van je camera zie je mogelijk een lijn met verschillende strepen erop. Dit is de belichtingscompensatie en deze kun je verhogen. Weet je niet precies hoe dat bij jouw camera moet? Lees dan even je handleiding door. Het werkt namelijk bij elke camera net even anders.
De kracht van een langere sluitertijd
Er zijn twee verschillende technieken om mist te fotograferen. Zo heb je de lange sluitertijd techniek en de korte variant. Beide geven een geheel ander resultaat: en dat maakt het voor ons fotografen weer interessant. Een korte sluitertijd geeft de mist meer textuur. Het lijkt net of het iets scherper is en elk detail van de witte laag is zichtbaar. Wanneer je een lange sluitertijd gebruikt wordt het juist wat gladder. Je kunt het vergelijken met het fotograferen van de zee.
Als je de golven zichtbaar wilt hebben gebruik je een korte sluitertijd, maar wanneer je dit niet wilt kun je voor een lange sluitertijd kiezen. Houd er wel rekening mee dat je de sluiter niet te lang open houdt. Dit maakt de foto namelijk rommelig. Probeer een aantal instellingen uit en kijk wat het beste resultaat oplevert. Wanneer je dit doet op een statief kun je er ook achteraf voor kiezen om de verschillende stijlen te combineren om zo een nog mooiere foto te creëren.
Maak gebruik van ND filters
Wanneer je met het fotograferen van mist bezig bent, zijn er een aantal tools die handig zijn om te gebruiken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een statief, een grijskaart om de witbalans achteraf in te stellen en een afstandsbediening. Dit zijn tools die het fotograferen net wat makkelijker kunnen maken en het resultaat kunnen verbeteren. Het ND filter valt ook in dit rijtje thuis. Zeker wanneer je gebruik maakt van lange sluitertijden kan het handig zijn om deze aan te schaffen.
Een ND filter is een filter die bijna hetzelfde werkt als een zonnebril. Zodra je deze op de voorkant van je lens bevestigt, wordt het beeld een stukje donkerder. Door deze in combinatie te gebruiken met lange sluitertijden kun je de sluitertijd nog meer verhogen. Dit maakt dat de mist steeds gladder wordt en geheel meer op een schilderij gaat lijken. Mocht je dit willen uitproberen is het wel verstandig om eerst scherp te stellen voordat je de filter op je camera bevestigt. Doe je dit niet, dan kan het lastig worden om de juiste scherpte te kiezen aangezien het beeld te donker wordt.
Waterdruppels bij fotograferen in de mist
Doordat mist uit zwevende waterdruppels bestaat, zie je deze ook op verschillende onderwerpen verschijnen. Het grootste deel ziet er gewoon vochtig of zelfs nat uit. Maar als je goed op let zul je ook delen zien waar de kleine druppels op zichtbaar zijn. Denk hier bijvoorbeeld aan de prachtige bladeren, bloemen of een spinnenweb. Vooral bij het laatstgenoemde is dit effect goed zichtbaar. Door met een macrolens op deze druppels te focussen kun je leuke foto’s maken. Hoewel de mist dan niet per se zichtbaar is, geef je met behulp van macrofotografie wel het onderwerp die dit creëert weer. Maar door dit te combineren met mist door bijvoorbeeld langs de druppels te fotograferen krijg je een nog mooier geheel. Zeker als je dan ook nog een reflectie of iets dergelijks mee kunt pakken in het geheel.
Nevel verwijderen in Lightroom
Je hebt mooie mist en dichte mist. En welke je in de ochtend voor ogen krijgt heb je helaas niet voorhanden. Dit natuurverschijnsel is niet te manipuleren. Je zult dus vaak ook een foto moeten maken zoals het er gewoon uit ziet. Gelukkig heb je wel de mogelijkheid om achteraf de foto aan te passen. Je kunt het geheel van de foto wat scherper maken, contrast toevoegen en het wit iets grijzer maken. Daarnaast heb je in Lightroom CC de optie: Nevel verwijderen. Hiermee zoekt de software naar de nevel en mist en probeert dit te verminderen. Dit wordt voornamelijk gedaan door contrast aan de foto toe te voegen. Toch werkt het in samenwerking met andere instellingen en krijg je hiermee vaak een beter resultaat in je foto. Zeker het uitproberen waard dus als je een foto hebt met dichte mist die niet zo mooi is als je gehoopt had.
Conclusie mist fotograferen
Mist is en blijft een lastig onderwerp om te fotograferen. Maar door de bovenstaande basiskennis toe te passen kun je prachtige foto’s maken. Zeker wanneer het nog niet heel duidelijk zichtbaar is en langzaam aan begint te komen kun je mooi gebruik maken van het moment. Mist fotograferen is zeker de moeite waard. En of je nu in Nederland vroeg onderweg bent of het in de bergen op vakantie uitprobeert, het werkt in principe overal altijd hetzelfde. Het belangrijkste is dat je een mooie locatie hebt en de instellingen juist zijn. En dan zullen de mooie foto’s ook komen.
